Odyoloji Bilimi ve Odyolog Nedir?

Odyoloji kelime kökeni olarak Latince “aud?re: duymak" ve Yunanca “λογ?α: loji”  sözcüklerinin birleşiminden oluşur. İşitme, denge ve ilgili bozukluklarını inceleyen bir bilim dalıdır. 

Odyoloji işitme ve denge fonksiyonlarını değerlendiren bir sağlık alanıdır. İşitme ve denge fonksiyonlarını davranışsal, elektroakustik, elektrofizyolojik testlerle değerlendirmeye, işitme kaybı ve vestibüler problemi belirlemeye-tanılamaya-tedavi etmeye ve izlemeye yönelik görevi olan klinik bir meslektir.  İşitme kaybının belirlendiği durumlarda, odyolog işitme kaybının derecesi (çok hafif dereceden çok ileri dereceye kadar), işitme kaybına neden olan patolojinin yeri (dış kulak, orta kulak, iç kulak, işitme siniri ve/veya merkezi sinir sistemi) ve işitme kaybının konfigürasyonu (alçak, orta veya yüksek frekans işitme alanlarının etkilenme durumu) hakkında bilgi verir. Videonistagmografi, dinamik posturografi gibi test yöntemleri ile vestibüler bozuklukların değerlendirilmesinde rol oynar. Ayrıca çınlama (tinnitus), ve azalmış ses toleransı ( hiperakuzi, mizofoni, fonofobi gibi) problemlerin tanı-tedavi-izlem aşamalarında görev alır.  

Odyoloji işitme kaybı ve vestibüler problemlerin tedavi sürecinde bir danışmanlık alanıdır. İşitme kaybı sonrası işitme cihazı, işitsel implant veya vestibüler problemlere yönelik odyolojik müdahale ve re-habilitasyon uygulamalarında aktif görevi olan bir alandır. Odyolog işitme kaybı derecesi, tipi ve konfigürasyonuna göre işitme cihazı ve işitsel implant uygulamalarında uygun cihazın belirlenmesinde ve programlanmasında görev alır. Odyolog re-habilitasyon alanında işitme cihazı veya işitsel implant kullanan bireylerin var olan işitmesini en iyi biçimde kullanabileceği bir ortam yaratarak sözel iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik terapist veya eğitimci olarak çalışır. Ayrıca odyolog kişisel ve endüstriyel işitme güvenliği programlarının, gürültüden korunma programlarının, yeni doğan, okul öncesi, okul dönemi gibi işitme tarama programlarının tasarlanmasına ve uygulanmasına yardımcı olur ve işitme kaybını önlemeye yardımcı olmak için kişiye özel kulak tıkaçları ve diğer işitme koruma cihaz kullanımında danışmanlık yapar. 

Odyoloji işitme ve denge fonksiyon ve bozukluklarına yönelik konuları inceleyen bir bilim alanıdır. İşitme ve denge problemlerinde tanı-tedavi ve müdahaleye yönelik bilimsel araştırma yapar. Odyolog, işitme-denge ve akustik anahtar kelimelerine dayanarak, fizyoloji, psikoloji, moleküler biyoloji ve genetik, tıbbi biyoloji, biliş-sinir bilimi, halk sağlığı ve iş sağlığı ve güvenliği gibi farklı alanlarda disiplinler arası çalışmalar üretir. 

Odyolog işitme ve denge fonksiyonlarına yönelik bozuklukların odyolojik olarak tanımlanması, teşhisi ve tedavisi ile ilgili kapsamlı hizmet sağlamak için yetkin olan bir profesyoneldir.

Başkent Üniversitesi SBF Odyoloji Bölümü

Bölümümüz, 2013 yılında Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Bağlıca Yerleşkesi bünyesinde kurulmuş ve 2015-2016 akademik döneminde lisans düzeyinde eğitime vermeye başlamıştır. Odyoloji Programımız, alanında uzman ve yetkin akademik kadrosu ve laboratuvar donanımıyla odyolojinin Klinik, Deneysel, Endüstri ve Rehabilitasyon gibi uzmanlaşma gerektiren alanlarına aday öğrenci yetiştirmeyi amaçlayan 4 yıllık, tam zamanlı lisans eğitim programıdır. Programın eğitim dili Türkçe’ dir.

Uluslararası çağdaş standartlar ve Ulusal Odyoloji Çekirdek Eğitim Programı temel alınarak hazırlanan eğitim programı yoğun teorik ve uygulamalı eğitimin yanı sıra bir bilim insanının sahip olması gereken temel araştırma ve istatistik eğitimlerini içermektedir. Böylece alanındaki bilimsel gelişmeleri takip edebilecek ve akademik çalışmalar yapabilecek yüksek vasıflı mezunlar yetiştirmek hedeflenmektedir.

Lisans programımızda derslerimiz ilk yıl psikoloji, fizyoloji, anatomi, fizik, ses fiziği gibi temel ve psikososyal bilimlere yönelik alt yapı verecek şekilde hazırlanmıştır. Daha sonraki yıllarda ise müfredatımız kulak anatomisi ve fizyolojisi, işitme nöroanatomisi ve fizyolojisi, ses fiziği ve akustik, fonetik gibi temel odyoloji alanını içeren derslerden ve bebek çocuk yetişkin ve yaşlı tanılama ve değerlendirme, tarama programları, işitme cihazları, işitsel implantlar, işitmeye yardımcı teknolojiler, işitme sağlığının korunması, sınıf akustiği, işitsel re-habilitasyon, vestibüler sistem, tinnitus gibi mesleki odyoloji derslerinden oluşmaktadır. Mesleki uygulama derslerimiz son teknolojiyle donatılmış Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü Araştırma ve Uygulama Laboratuvarlarında gerçekleştirilmektedir. Kurum dışı uygulama eğitimlerimiz Üniversitemize bağlı sağlık kuruluşlarının kulak-burun-boğaz klinikleri ile diğer üniversiteler ve Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastaneler, işitme engelliler okulları, özel eğitim merkezleri, işitme cihazı ve koklear implant firmaları, vb. kuruluşlarda yapılmaktadır.

Odyoloji Alanının Avantajları

• Ülkemizde Sağlık, Özel Eğitim ve Endüstri alanında odyolog ihtiyacının fazla olması

• Odyoloji Bilim dalının lisans düzeyinde eğitime yeni başlamış olması nedeniyle alanda akademisyen ve araştırmacı gereksiniminin fazla olması

• Yüksek Lisans ve Doktora imkânının bulunması

• Devlet kurum ve kuruluşlarında ve özel sektörde iş bulma olanağının yüksek olması

Başkent Üniversitesi SBF Odyoloji Programının Ayrıcalıklı Yanları 

Alanında Etkin ve Yetkin Öğretim Kadrosu

• Deneyimli öğretim üyelerinin yanı sıra dinamik, genç eğitimci kadrosu

• Tüm derslerin kendi alanında doktorasını yapmış veya devam eden öğretim elemanları tarafından verilmesi

Eğitim ve Öğretim Kalitesi

• Ulusal Odyoloji Çekirdek Eğitim Programını takip eden ders müfredatı

• Yüksek lisans ve doktora yapmak isteyen öğrenciler için bilimsel araştırmalarında destek sağlayacak araştırma teknikleri ve istatistik bilgisinin verilmesi

• Öğrencilerimizin sosyal sorumluluk ve topluma hizmet dersi kapsamında toplum sağlığına yönelik proje geliştirime ve uygulama yapabilmesi

• Bilimsel araştırma projesi sürecinde akademik deneyim kazanma

• Yüksek Lisans ve doktora programlarına devam edebilme imkânı

• Odyolojinin yanı sıra fizyoloji, psikoloji, biyoteknoloji mühendisliği, tıbbi biyoloji, biliş-sinir bilimi, halk sağlığı ve iş sağlığı ve güvenliği gibi bilim alanlarında araştırmacı olarak çalışabilmektedirler.

•  Moleküler Biyoloji ve Genetik alanında çift ana dal yapabilme

Uygulamalı Eğitim İmkânları

• Bölüm Laboratuvarı: Öğrencilerimizin öğrendikleri teorik bilgileri uygulama ile pekiştirebilecekleri bir Eğitim ve Araştırma Laboratuvarımız bulunmaktadır. Bu laboratuvarda davranışsal, elektroakustik ve elektrofizyolojik test uygulamalarını bire bir simülasyon ile uygulayabilme,  işitme cihaz uygulamalarını birebir yapabilme, videotoskopi ve manuel otoskopi yöntemleri ile fiziksel bakı yapabilme imkânlarına sahiptirler. Ayrıca öğrencilerimizin yapılan pratik uygulamaları takip edebilmeleri için laboratuvarımız içinde kapalı devre video sistemi ile donatılmış 60 öğrenci kapasiteli bir dersliğimiz de bulunmaktadır.

• Kurum Stajları: Öğrencilerimiz kurum dışı stajlarını Üniversitemize bağlı sağlık kuruluşlarının Kulak Burun Boğaz kliniklerinde yapabilmekte ayrıca üniversite ve Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ile işitme engelliler okulları, özel eğitim merkezleri, işitme cihazı ve implant firmaları, fabrika ve sanayi kuruluşları da öğrencilerimiz için staj alanı olabilmektedir.

• Yurt Dışı Eğitim Olanakları

Erasmus+ ve HUSBİK Uluslararası Öğrenci Hareketliliği Programı kapsamında, öğrencilerimiz anlaşmamız olan Avrupa Birliği ülkelerindeki üniversite, kurum ve kuruluşlarında eğitim görebilir ve yaz staj yapabilirler.

Bölümümüzün staj hareketliliği kapsamında anlaşmalı olduğu kurumlar:

İngiltere, University of Cambridge, Auditory Perception Department of Experimental Psychology; 

İngiltere, Nottingham University, Nottingham Hearing & Biomedical Research Unit; 

İngiltere, Southampton University, Faculty of Engineering and Environment; 

Almanya, Göttingen University of Medicine; Audiology Clinic;

İtalya,  Sant’Andrea University Hospital;  

İtalya, University of Ferara, Biomedical Science and Specialistic Surgery Department, Audiology & ENT Clinic; 

Macaristan, St Jonh’s Hospital.

Odyoloji Alanında İş İmkânları

Mezunlarımız

• Devlet, üniversite ve özel hastanelerde 

• İşitme Cihaz Merkezlerinde (sorumlu müdür veya Odyolog olarak)

• İşitsel İmplant Merkezlerinde

• Rehabilitasyon merkezlerinde çalışma imkânına sahiptir.

• Yüksek lisans ve doktora programları sonrasında üniversitelerde akademik görevlendirme ile öğretim elemanı olarak çalışabilirler.

• Ayrıca endüstriyel odyoloji alanında danışmanlık, yeni doğan işitme tarama programlarında eğitimcilik ve program koordinatörlüğü gibi çeşitli görevler alabilirler.